سخن سردبیر

سرانجام خرمن مساعی و همکاری‏ های پیوسته و همراهی و همسویی و همفکری دوستان باهمت وگران‏قدر ما در موزه آستان‏ قدس و دیگر مراکز علمی وفکری وفرهنگی کشور به ثمرنشست و نتیجۀ نیکو داد. دوفصلنامه مطالعات موزه‏ ای زرین ‏فام که اینک از محضر خوانندگان گرامی وعلاقمند می‏ گذرد، نخستین نشریۀ موزه ‏های آستان‏ قدس رضوی است که پس از صدور پروانۀ رسمی و اخذ مجوز از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، منتشر می ‏شود.
زرین ‏فام، یک نشریۀ موزه ‏ای است. فام زرینش هم  موزه پژوهی و موزه پژوهانه است و هم هرآنچه مناسبت با مسئله ‏ها و موضوعات ریز و درشت موزه ‏ای دارد.
موزه ‏ها پدیده‏ ها و نهادهای کثیرالاضلاع و کثیرالافعال و کثیرالاهداف جامعه و جهان مدرن هستند. بسیار رنگارنگ، پرجاذبه، پربازدیدکننده و آموزنده از جهات بسیار. دروازه‏ هایشان بروی همه گروه‏ های اجتماعی وجمعیت ‏های سیارۀ ما از هرگروه سنی و جنسی و پیرو هر سنت اعتقادی وبا هرسلیقه‏ ای گشوده است. دست و دامن شان نیز پر از آثار و اشیاء نفیس و نادر.
علی‏رغم فرهنگ، نسبت و رویکرد غالب موزه ‏ای و تاریخی وگردشگرانه برذهنیت و روان ورفتار انسان عالم مدرن ومتعاقباً بیش وکم بر ذهنیت و روان و رفتار کثیری از جمعیت ‏های سیاره ما، همجواری موزه‏ های آستان قدس رضوی درحریم و در مکان وفضاهایی که زائرانه هستند و برای زائران، مقدس و محترم، حائزاهمیت بسیار است. همجواری و همزیستی نسبت و رابطه زائرانه و مؤمنانه وگرم و همدلانه و تعالی جویانۀ زائران، زیرسقف گنبدها و قامت بلند مناره‏ ها ومأذنه هایی که روی به سوی آسمان و آسمانیان دارند با نسبت و رابطه و رویکرد موزه ‏ای و تاریخی و معرفت ورزانۀ بازدیدکنندگان کنجکاو وعلاقمند که برشانه تاریخ گام نهاده ‏اند روی ارض تاریخ گام برمی ‏گیرند و به وساطت و به مدد و در آینه مواریث پیشینیان می‏ خواهند ومی‏ جویند که بدانند حضور تاریخی و تاریخمند انسان روی سیاره زمین، روی غبار کیهانی افکنده درمیان صدها و صدها میلیارد غبار کیهانی دیگر محمل چه معنائی است؟ یک رخداد ساده ومعمولی نیست. اتفاق وابتکاری است بسیارمهم وخردمندانه وهوشمندانه.
اتفاقاً این همجواری وهمزیستی میان دونحوۀ نگاه، دو نسبت، دو نوع رابطه که یکی متعالی وفراتاریخی ‏است ودیگری تاریخی وتاریخ نگر، یکی مؤمنانه وهمدلانه است و آن دیگرکنجکاوانه ومعرفت ورزانه،یکی زائرانه وهمدلانه است ودیگری موزه ‏ای وگردشگرانه، یکی انفسی است و رازورزانه ودیگری آفاقی و کاوشگرانه، جلوه ‏ای از اندیشه، خرد، حکمت وفرهنگ جامع نگر ایرانی است. جلوه‏ ای از دانائی وتوانائی هوشمندانه ملّتی تاریخی است در چیدن وچینش سازوار وهماهنگ پدیده ها و نسبت ها و رویکردهای بظاهر ناسازوار وناسازگار، کنارهم وپهلو به پهلوی هم.
جلوه‏ ای هم از سنت ومیراث مدنی ومعنوی عهد باستان ایرانیِ ساری وجاری در زیرلایه ‏های ارض تاریخ و فرهنگ ایرانیان، هم ایران در عصراسلام و در عهددولت قرآن و هم روایتی از نحوه مواجهه ایران وایرانیان با تحولات عظیم تاریخی وفکری فرهنگی و علمی و فنی که طی قرون اخیر درقاره و منطقه غربی تاریخ، فرهنگ، جامعه و جهان بشری ما اتفاق افتاده است.
مجموعه‏ های عظیم درهم تنیده از دانش و دانائی، خرد و حکمت، هنر و صعنت، دیانت و ‌معنویت، ذوق و زیبائی، ظرافت و والائی در معماری و مهندسی و هندسه بناها و فضاها، و ترکیب بندی و همآغوشی و آرایش و آراستگی هماهنگ و هنرمندانه و هوشمندانه و با دقت ومراقبت وماهرانه انواع هنرها ومهارت ‏ها و فناوری ها اعم ازکاشی ‏کاری وگچبری و آینه کاری و منبت‏کاری و مشبک و کارماهرانه روی فلز بویژه طلاکاری و چینش وترکیب بندی موسیقایی طرح ‏ها و رنگ‏ ها ونقش‏ ها دربارگاه و مجموعه آستان‏ قدس ‏رضوی، فارغ ازماهیت روحانی و معنوی و متعالی و فراتاریخی وقدسی و زائرانه و زائرپذیرشان، یک جهان، تاریخ و هنر و هنرمندانگی و پیوستگی و استمرار حیات معنوی ملتی تاریخی را نیز گرم و زنده بتماشا نهاده و بیان می‏ کنند. به‏ویژه در سرزمین خراسان که از دیرباز، طلوعگاه تاریخ ایران و ایرانیان بوده است و خراسانیان مشعل ‏داران بزرگ وخستگی ناپذیر وسخت‏ کوش خرد وحکمت ایرانیان نبوی هم در عهدباستان هم ایران در عصر اسلام ودر عهد دولت قرآن در بیش از یک هزاره اخیر.
نشریۀ زرین فام و دوستان و همکاران معزز ما در موزه آستان‏ قدس و در دفترمجله، مسئولیت خطیر و سنگین معرفی یک جهان تاریخ و فرهنگ و هنر و ذوق و زیبایی و دانش ودانایی و میراث خرد وحکمت ومعنویت را برشانه گرفته ‏اند.
از جمیع دوستان وهمکاران گران‏قدر و معزز و باهمت‏ مان در درون و بیرون موزه آستان قدس که ما را در تدبیر امور مجله در برگرفتن موانع پیشارو و در هموارکردن و گشودن راه وتسریع صدور پروانه و اخذ مجوز انتشار نشریه، بی ‏دریغ و بی‏ منت یاری رسانده‏ اند؛ گرم وصمیمانه تشکر می‏ کنیم. از یک به یک اعضای دانشمند وصاحب اندیشه و نظرهیئت تحریریه مجله که هربار با نظرات روشنگرانه‏ شان گره‏ ها را می‏ گشودند و موانع را از پیش‏رو بر‏می‏ گرفتند و با دقت مراقبت مقاله‏ های ارسال شده به دفترمجله را بررسی کرده ‏اند همچنین از دوستان دانشمند واهل قلم که با دانش برما منت نهاده ‏اند و مقاله‏ های وزین‏شان را به دفترمجله ارسال کرده اند؛ از داوران صاحبنظر و دانشمندی که مقاله‏ ها را با دقت و مراقبت و دادورانه داوری کرده اند صمیمانه سپاسگزارم.
ولله عاقبت الامور
حکمت اله ملاصالحی، ۲۸آبان ماه ۱۴۰۱ هجری خورشیدی